BBC’nin haber programı Panorama’da, İsviçre’nin güneyindeki başarılı spagetti hasadına dair bir program yapılır. Programın anchorman’i Richard Dimbleby, spagetti hasadına dair ayrıntıları büyük bir ciddiyetle aktarırken, İsviçreli bir köy ailesinin, spagetti ağaçlarından makarnaları çekiştirerek, sepetlerine yerleştirmesi de arka planda gösterilmektedir.
Sorulara cevaplar hazırdır. Ağaçta yetişen spagettinin her zaman aynı boyda olmasının nedeni sabırla ve uzun yıllar boyunca, mükemmel spagetti uzunluğunu tutturabilmek üzere, çaba sarf eden ziraatçilerdir. Mart’ın ikinci yarısı don ihtimali nedeniyle spagetti yetiştiricileri için zorlu bir dönem olduğu; donun mahsulü bozmamakla beraber, lezzetini etkilediği ve dünya pazarlarında istenen fiyatlardan satılamadığı anlatılır.
Programın sonrasında BBC’nin telefonları kilitlenir. Spagettinin ağaçta yetişip yetişmediğini soran da vardır, kendi spagetti ağacını dikmek isteyen de, tohumlarını nereden temin edeceği telaşında olan da...
***
Bu hafta Merkez Bankalarının faiz kararlarını alacağız.
Yurt dışında Perşembe günü Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Japonya Merkez Bankası (BOJ) toplantıları yapılacak. BOJ Başkanı Kuroda'nın konuşması, faiz oranları ve parasal genişleme programında bir değişiklik olmayacağına işaret ediyor. ECB’den de bir politika değişikliği beklenmiyor. Fransa seçimlerini Macron’un kazanması halinde faiz oranlarında sürpriz artırım gelebilir.
Ama bütün dikkatimiz 26 Nisan tarihinde gerçekleştirilecek olan Merkez Bankası (TCMB) Nisan ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında olacak. Mayıs ayında PPK olmayacağı dikkate alındığında bu toplantı daha da kritik hale gelmiş durumda. FED’in 2-3 Mayıs’taki FOMC toplantısından 13-14 Haziran’daki toplantısına yönelik bir yönlendirme olup olmayacağı önemli olacak. Şimdilik olası faiz artırımlarının Eylül ve Aralık’ta olacağının beklendiğini görmekteyiz. 7 Mayıs’ta yapılacak olan Fransa’daki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonucu 15 Mayıs’taki ECB toplantısını kritik hale getirirken riskli varlıklardan kaçışı tetikleyebilir.
TCMB’nin 24 Ocak’tan bu yana uyguladığı “ortodoks” olmayan “yeni model” birçok soru işaretini ve tartışmayı içinde barındırsa da Dolar/TL’deki volatiliteyi düşürmüş görünüyor.
Yukarıdaki grafik TCMB’nin Geç Likidite Penceresi’nde (GLP) faiz artışına gitmeyeceği gibi diğer politika faizlerinde de duruşunu koruyabileceğini söylemekte. Nitekim piyasa beklentisi de bir faiz değişikliğine gidilmeyeceği yönünde.
Bu noktadan sonra söyleyeceklerim, BBC’nin haber programı Panorama’da anlatılan spagetti hasadı kadar inandırıcı! olacak mı bilmiyorum; ama tıpkı ağaçlardan makarnaların çekiştirilerek, sepetlere yerleştirmesi gibi arka planı bir miktar göstermeye çalışacağım.
Tüketici enflasyonu (TÜFE) en önemli baş ağrısı. 2016 yılının Nisan ayında %6,57 ile en düşük seviyesini gören TÜFE, Kasım 2016’da %7’ye Ocak 2017’de %9.22’ye ve Mart’ta %11.29’a yükseldi. IMF’nin Kürsel Görünüm Raporu’nda 2017 beklentisi %10,1 iken Merkez Bankası Başkanı Nisan ayında enflasyonda zirveyi göreceğimizi ve sonra geri çekileceğini söylüyor.
Mart ayı PPK toplantı özetlerinde ise “Son aylarda yaşanan maliyet yönlü gelişmeler ve gıda fiyatlarındaki oynaklık enflasyonun hızlı bir yükseliş göstermesine neden olmuştur. Döviz kuru hareketlerinin gecikmeli yansımaları ve işlenmemiş gıda fiyatlarındaki baz etkisi nedeniyle kısa vadede enflasyondaki belirgin yükselişin devam edebileceği öngörülmektedir.” denilmişti.
Bu ifadeden hareketle yılın ilk yarısında %12’lere kadar yükselebileceği öngörülen TÜFE nedeniyle Merkez Bankası’nın sıkı duruşunu koruyarak GLP faiz oranında 50 baz puanlık bir artırım yaparak %12,25’e çekmesinin daha doğru olacağını düşünmekteyim çünkü faiz artışı enflasyondaki bu seyrin önüne geçecek bir etki yapacaktır.
Merkez Bankası’ndan böyle bir hamle gelir mi? Gelmezse de ne gam. spagetti ağacı değil ama Orhon Murat Arıburnu'nun şiirindeki şu dileği dilemiş deriz:
“Ne gam kalırdı
Ne kasavet
Bir de simit ağacı olaydı
Bizim sayılırdı saadet”
İyi bir hafta dileklerimle.